یکی از ارکان اصلی پرورش شترمرغ تغذیه اصولی این پرنده است. اگر این مهم را نادیده یا کم اهمیت قلمداد کنیم خسارات جبران ناپذیر پرورشی و اقتصادی خواهیم دید. تعادل جیره غذایی شترمرغ اثر زیادی روی تکامل متابولیکی و اعمال فیزیولوژیکی در پرنده دارد.

تغذیه مناسب برای پرورش شترمرغ

شترمرغ ها نیز مانند سایر پرنده‌ها دارای جیره غذایی متنوعی هستند که توسط کارشناسان تغذیه طیور فرمول بندی و تهیه می‌شود. تغذیه شترمرغ پرواری متفاوت از جیره غذایی شترمرغ های تخم‌گذار و یا جوان است.

به طور کلی اجزای خوراک مصرفی شترمرغ شامل چهار بخش اصلی است:

• انرژی
• پروتئین
• فیبر
• ریز مغذی‌ها

عدم توازن هر یک از اجزای جیره به صورت جداگانه یا با هم موجب اختلال در پرورش و وزن گیری شترمرغ می‌شود که در ادامه چند مورد را به اختصار توضیح خواهیم داد.

در صورت عدم توازن انرژی، پروتئین و فیبر، سیستم گوارشی و اندام‌های دیگر بدن شترمرغ تحت تاثیر قرار می‌گیرد و زمینه ساز ایجاد بیماری و مشکلات دیگر نظیر آنتریت، عدم وزن گیری مناسب و...  می‌شود.

استاندارد نبودن جیره شترمرغ ها، موجب جمع شدن مقادیر زیادی از چربی در زیر پوست و شکم این پرنده می‌شود. در مزارع پرورش شترمرغ، پرنده‌ها مولدین ضعیفی خواهند شد، تحرک کمی دارند و در نتیجه ممکن است در معرض خطر مرگ ناگهانی باشند. همچنین وجود چربی بیش از حد در پرندگان کشتار شده، نشان دهنده مصرف جیره اضافی و بیهوده است که از نظر اقتصادی برای پرورش دهندگان شترمرغ به صرفه نیست.

استاندارد نبودن جیره باعث چه مشکلاتی می‌شود؟

کمبود و استاندارد نبودن ریز مغذی ها هم مشکلاتی را در پی دارد، که در ادامه به چند مورد اشاره خواهد شد.

کمبود کلسیم و فسفر جیره می‌تواند منجر به نرمی استخوان، عدم شکل گیری مناسب استخوان در پرنده، ایجاد مشکلاتی همچون افزایش پیچش پا، عدم تحرک کافی و زمین گیری پرنده، شکستگی‌های مکرر استخوانی در گله و ... می‌شود. این اتفاق می‌تواند در مورد جوجه شترمرغ هایی که با جیره استاندارد نشده تغذیه می‌شوند و یا درگیر بیماریی نظیر انتریت هستند، رخ دهد.

از نظر بالینی چنین پرندگانی با تغییرشکل منقار (منقار لاستیکی) تشخیص داده می‌شوند.

راشیتیسم نوعی بیماری استخوان نرم است که به دلیل کمبود ویتامین D3  در پرنده به وجود می‌آید. این بیماری اغلب موجب تغییر شکل قفسه سینه می‌شود. شترمرغ هایی که با جیره استاندارد نشده و ناقص تغذیه می‌شوند، مستعد این بیماری هستند.

کمبود ویتامین E یا سلنیوم باعث تحلیل ماهیچه‌ها می‌شود که به آن بیماری عضله سفید نیز می‌گویند. در نتیجه این کمبود، ناتوانی در ایستادن و راه رفتن رخ می‌دهد. از طرفی زمین گیری بیش از حد منجر به تحلیل رفتن عضلات پا می‌شود. پرورش دهندگان شترمرغ بهتر است بدانند که در ابتدای این عارضه پرندگان اسیب دیده، هوشیار و گرسنه هستند.

درمان این بیماری شامل مصرف ویتامین E و سلنیوم تحت نظر دامپزشک است.

تغذیه شترمرغ ها با جیره بدون کنسانتره می‌تواند منجر به کمبود ویتامین های گروه B شود که عمدتا پوست سر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. نشانه های وزن گیری نامناسب، متعدد است؛ تشکیل پوسته روی پلک ها، سر و گوشه‌های منقار از جمله این نشانه‌هاست.

همچنین کمبود ریزمغذی‌ها باعث افزایش ضریب تبدیل خواهد شد. ضریب تبدیل عبارت است از مقدار دان مصرفی شترمرغ نسبت به وزن پرنده، که یک نکته مهم برای پرورش شترمرغ است؛ یعنی برای تولید یک کیلوگرم گوشت پرنده باید چقدر دان مصرف شود. به این صورت که طی تحقیقات انجام شده، ضریب تبدیل 1 به 3.5 - 3.2  مناسب بوده. در صورت کمبود ریزمغذی‌ها در جیره پرنده، این نسبت افزایش خواهد داشت و موجب افزایش هزینه‌های مزرعه (مصرف خوراک و عدم وزن گیری مناسب) می‌شود.

نتیجه گیری:

در این مقاله از سری مقالات بهین پرور، به بررسی جیره مناسب برای پرورش شترمرغ پرداختیم. همچنین از اهمیت ریزمغذی‌ها و ویتامین‌ها در جیره صحبت کردیم. کارشناسان ما در مجموعه بهین پرور آماده تهیه برنامه تغذیه مناسب برای پرورش دهندگان شترمرغ هستند. امیدواریم این مقاله به شما در پرورش شترمرغ های سالم‌تر کمک کند.