نکاتی مهم و کامل در مورد تخم شترمرغ، خواص و ارزش غذایی آن

باید در نظر داشت که در اولین فصل تولید تخم شترمرغ نباید انتظار کمیت و کیفیت بالایی از مولدین داشت.

در طبیعت، یک شترمرغ ماده بین 12 تا 18 تخم می گذارد. اما در فارم های صنعتی مولدین ماده در سال اول بین 10-20 تخم و در سال های بعد تعداد بیشتری بین 40 تا 75 تخم می گذارند.

مرغ ها می توانند به صورت بالقوه تا 40 سال توانایی تولید تخم داشته باشند و پیک تولید آن ها بین 7 تا 11 سالگی است. تولید در شترمرغ وابسته به میزان نور و طول روز است، با افزایش طول روز، تولید شروع شده و تا وقتی که طول روز کاهش یابد ادامه می یابد.

بررسی ویژگی های تخم شترمرغ

وزن تخم های شترمرغ بین 1000 تا 1950 گرم می باشد و میانگین آن 1600 گرم است. یک تخم شترمرغ با وزن حدود 1500 گرم حدود 15.5 سانتی متر طول و 12.9 سانتی متر عرض دارد و محیط آن حدود 45 سانتی متر می باشد. تخم های شترمرغ نسبت به مرغ بیضی تر می باشند.

ضخامت تخم های شترمرغ بین 1.5 تا 2.2 میلی متر است و تا وزن 55 کیلو به ازای سانتیمتر مربع را می توانند تحمل کنند.

تعداد حفرات در تخم شترمرغ 16-18 عدد در هر سانتی متر مربع است که این عدد در مقایسه با تخم مرغ که دارای 70-200 عدد در هر سانتی متر مربع است بسیار کمتر است.

ضخامت بالا و تعداد کم حفرات از مزیت ها و خواص تخم شترمرغ است و این امکان را فراهم می کند تا بتوان آن را تا 3 ماه در شرایط سرد نگهداری کرد

از خواص تخم شترمرغ با وزن تقریبی 1500 گرم، می توان به %60 آلبومن (سفیده)، 20 % زرده و 20 % پوسته آن اشاره کرد که نسبت به تخم مرغ، نسبت بالاتری آلبومن (سفیده) و پوسته و نسبت کمتری زرده دارد.

بررسی ارزش غذایی تخم شترمرغ، مرغ و بوقلمون

ارزش غذایی تخم شترمرغ بالا است، میزان چربی آن از تخم مرغ کمتر است در حالی که میزان اسید های چرب مفید آن نظیر stearic acid، palmitic acid و ... از تخم مرغ بیشتر است.

ویتامین ها از دیگر مواد غذایی ارزشمند و خواص تخم شترمرغ می باشند. تخم شترمرغ حاوی مقادیر بیشتری از ویتامین E، B1، B5 و B9 نسبت به تخم مرغ می باشد اما از نظر میزان ویتامین A و B2 تخم مرغ غنی تر است. میزان مواد معدنی و مواد مغذی تخم شترمرغ شامل کلسیم، منیزیوم، منگنز، آهن و روی نیز از تخم مرغ بیشتر است.

تخم های شترمرغ از نظر اندازه حدود 25 برابر تخم مرغ هستند. با ارزش غذایی تخم شترمرغ می توان را به صورت خوراکی و یا در شیرینی پزی استفاده کرد. 45 دقیقه طول می کشد تا تخم شترمرغ پخته شود و 1.5 ساعت طول می کشد تا سفت شود (کامل پخته شود و سفیده منعقد شود)

جدول زیر مقدار آب، چربی و پروتئین را در تخم شترمرغ، پروتئین و بوقلمون مقایسه می کند.

جدول زیر میزان آمینو اسید ها از خواص تخم شترمرغ را با تخم مرغ و بوقلمون و همچنین نیازمندی انسان مقایسه می کند. مقادیر به ازای گرم/100 گرم پروتئین می باشد.

جدول زیر مقادیر بعضی مواد معدنی را در تخم شترمرغ، مرغ و بوقلمون نشان می دهد. مقادیر به ازای گرم/100 گرم پروتئین می باشد.

جدول زیر مقادیر بعضی ویتامین ها و مواد مغذی تخم شترمرغ، مرغ و بوقلمون را نشان می دهد. مقادیر به ازای گرم/100 گرم پروتئین می باشد.

بررسی مواد مغذی تخم شترمرغ و مرغ

در ادامه به بررسی مواد مغذی در تخم شترمرغ به عنوان ابزاری برای بررسی وضعیت تغذیه شترمرغ می پردازیم.

بررسی مواد مغذی و خواص تخم شترمرغ می تواند ابزاری ارزشمند برای بررسی مشکلات تغذیه ای در فارم باشد. قبل از بررسی تخم باید سایر عوامل موثر بر مشکلات موجود مثل مشکلات محیطی، مدیریتی، ژنتیکی و ... را بررسی کنیم و در صورت رد این گزینه ها به  بررسی محتویات تخم بپردازیم.

بررسی تاثیرات تغذیه بر میزان مواد مغذی تخم در مرغ به خوبی انجام شده است. وجود مواد معدنی و ویتامین ها در جیره به صورت یکسان بر محتویات تخم تاثیر ندارند. به طور مثال، میزان ویتامین B2 و بیوتین در تخم به شدت وابسته به میزان آن ها در جیره هستند. این در حالی است که میزان کولین در تخم به این صورت به میزان آن در جیره وابسته نیست، علاوه بر تغذیه سایر مسایل مثل مدیریت، ژنتیک و محیط نیز بر میزان مواد مغذی تخم موثرند.

مطالعه ای در آمریکا به منظور بررسی محتویات و خواص تخم شترمرغ انجام شد، تخم های شترمرغ های مولد از 8 منطقه آمریکا جمع آوری گردید و محتویات آن بررسی شد. میزان مواد معدنی و ویتامین ها در تخم مرغ به عنوان رفرنس استفاده شد.

نتایج نشان داد که میزان اقلام زیر در تخم شترمرغ با تخم مرغ نزدیک است:

• پروتئین
• چربی
• کلسیم
• فسفر
• ویتامین A
• اسید فولیک
• منیزیوم
• ید
• آهن

اما در میزان موارد زیر در تخم شترمرغ با مرغ تفاوت وجود دارد:

• ویتامین E
• ویتامین B5
• منگنز

نتایج نشان داد که میزان سلنیوم در تخم شترمرغ از مرغ بالاتر است. میزان مس در تخم شترمرغ نیز پایین است و در نمونه های مختلف متغیر است، این به این دلیل است که میزان مس تا حد زیادی تحت تاثیر میزان میکرو مینرال ها (آهن، مولیبدن و روی) و همچنین ماکرومینرال هاست (کلسیم).

جدول زیر میزان میانگین محتویات تخم شترمرغ را در 79 نمونه و مقایسه آن با مقادیر در تخم مرغ را نشان می دهد.

در این مطالعه میزان سلنیوم در تخم شترمرغ بسیار بالاتر از مرغ است، باید مراقب مسمومیت با سلنیوم نیز بود. مسمومیت و افزایش سلنیوم در جیره باعث بروز علایمی همچون کوتولگی، کوتاهی فک پایین، استخوان ها و بال ها می شود.

میزان مواد معدنی موجود در خاک و آب بر میزان مواد معدنی بدن پرندگان موثر هستند، به طور مثال اگر میزان مولیبدن، آهن و روی در خاک بالا باشد، با نوک زدن پرنده به خاک، این عناصر با جذب مس در دستگاه گوارش تداخل ایجاد می کنند (هر چند مس جیره بالانس باشد).

مطالعه ای در مرغ نشان داد که تمامی مواد مغذی موجود در تخم مرغ به میزان یکسان با تغییر میزان آن ها در جیره تغییر نمی کنند. در صورت تغییر میزان آب، پروتئین، چربی، کلسیم، فسفر، اسیدهای آمینه و منیزیوم در جیره، مقادیر آن ها در تخم  به میزان کمی تغییر می کنند.

در صورتی که مقدار ویتامین های A، D، E و K، B12، B1، B2، B5، B9، بیوتین، لینولئیک اسید، منگنز و ید در جیره تغییر کند در تخم نیز سریعا تغییر می کند. اهمیت این موضوع در این است که بدانیم بررسی کدام اقلام در تخم می تواند شاخصی مورد اطمینان برای بررسی وضعیت جیره پرنده باشد.

جدول زیر نشان می دهد چه میزان از اقلام مختلف در جیره باعث ذخیره چه مقادیری از آن ها در تخم شترمرغ می شود.