آمینواسیدها در بهبود کیفیت سیستم ایمنی و سلامت دستگاه گوارش نیز نقش دارند. به طور مثال ترئونین و سرین در موکوس تولید شده توسط دستگاه گوارش نقش مهمی دارند. موکوس مایعی غلیظ و با ویسکوزیته بالاست که از سلول های لایه خارجی دستگاه گوارش ترشح می شود و به عنوان سد فیزیکی در مقابل عوامل بیماری زا عمل می کند. عوامل بیماری زا در این سد گیر می افتند و با حرکات روده از دستگاه گوارش بیرون رانده می شوند.

علاوه بر این، آمینواسیدها در بسیاری از مسیرهای متابولیک مرتبط با سیستم ایمنی نقش دارند. آنها در تولید پروتئین های فاز حاد، سایتوکاین ها و ایمونوگلوبولین ها نقش ایفا می کنند که هر سه این موارد از اجزای مهم سیستم ایمنی می باشند.

در سلسله مطالب پیش رو تاثیرات آمینواسیدهای ترئونین و متیونین را بر سیستم ایمنی و سلامت دستگاه گوارش بررسی می کنیم.

ترئونین:

ترئونین سومین آمینواسید ضروری در طیور است. آمینواسیدهای ضروری تعدادی از آمینوسیدها هستند که در بدن ساخته نمی شوند و لازم است تا در جیره گنجانده شوند. ترئونین از اجزای مهم تشکیل دهنده موکوس است که از سلول های جامی روده ترشح می شود.

 ترئونین تا 30% آمینواسیدهای موجود در موکوس را تشکیل می دهد و وجود آن در جیره شترمرغ تامین کننده تولید موکوس است. به طوری که در مطالعه ای مشاهده شده است وقتی میزان ترئونین جیره از حد استاندارد کمتر باشد لایه موکوس نازک می شود وعملکرد خود را به عنوان سد دفاعی به خوبی انجام نمی دهد.

 همچنین مشاهده شد چنانچه میزان ترئونین بیشتر از حد مورد نیاز در جیره آورده شود، غلظت  ضخامت لایه موکوس بیشتر شده، این مساله نشان دهنده نقش مهم ترئونین در سیستم ایمنی مخاطی در شترمرغ است.

 از طرفی موکوس در بدن طیور بازجذب نمی شود, این به این معنی است که میزان ترئونین در جیره به ویژه وقتی پرنده با عفونتی درگیر است باید همیشه در حد مناسبی نگه داشته شود.

نقش ترئونین تنها در تولید لایه موکوس خلاصه نمی شود، ترئونین همچنین در تولید آنتی بادی ها در شترمرغ  نقش دارد. ترئونین و سرین در ساختار آنتی بادی ها نقش دارند و کمبود آنها به کاهش توان در تولید آنتی بادی می انجامد. 

 ساختار آنتی بادی را در تصویر زیر مشاهد می کنید.

تحقیقات نشان داده است میزان نیازمندی شترمرغ ها به ترئونین در شرایط مختلف فرق می کند. به طور مثال هنگامی که این پرنده با باکتری کلستریدیوم پرفرینجنس از باکتریهای دخیل در بیماری آنتریت نکروتیک درگیر می شود، نیازش به ترئونین افزایش می یابد. همچنین در درگیری با باکتری سالمونلا مشاهده شده است که افزایش میزان ترئونین در جیره اثرات منفی بیماری مثل کاهش وزن را خنثی می کند.

همچنین مشاهده شده است در شترمرغ هایی که با ویروس نیوکاسل درگیر بودند برای تولید تیتر مناسب آنتی بادی برای ایجاد محافظت ایمنی برای پرنده میزان بیشتری از نیازمندی معمول ترئونین لازم است.

 در مطالعه دیگری مشخص شد که شترمرغ هایی که روی بستر آلوده قرار داشتند نسبت به آنهایی که بستر تازه تعویض شده بودند میزان ترئونین بیشتری نیاز داشتند. چنین فرض می شود که این افزایش نیاز به دلیل تغییر فلور میکروبی روده در پاسخ به نوع بستر می باشد.

متیونین:

متیونین مهم ترین اسید آمینه ضروری در طیور است، متیونین در بسیاری از روند های متابولیک مربوط به سیستم ایمنی دخیل است. همچنین قابلیت تبدیل به بسیاری از مواد واسط موثر درسیستم ایمنی مثل سیستئین، پلی آمین ها و گلوتاتیون را دارد.

پلی آمین ها در روندهای سلولی مثل تکثیر و تزاید، رونویسی RNA و ترجمه پروتئین ها نقش دارد. همچنین پلی آمین ها در روند های التهابی دخیل هستند.

 گلوتاتیون یک آنتی اکسیدان است که از سیستئین تولید می شود. گلوتاتیون همچنین تولید رادیکتال های آزاد از سلول های سیستم ایمنی را تنظیم می کند، به عنوان بخشی از سیستم ایمنی ذاتی سلول های سیستم ایمنی از جمله لنفوسیت ها برای کشتن عوامل بیماری زا تولید رادیکال آزاد می کنند و از این طریق آنها را از بین می برند. از دیگر نقش های گلوتاتیون می توان به تاثیر آن بر فعال کردن اجزای سیستم ایمنی و تنظیم رابطه بین آنها اشاره کرد.

 متیونین به عنوان یک "دهنده متیل" عمل می کند، به این معنی که گروه عاملی متیل را که برای بسیاری از روندهای فیزیولوژیک بدن مورد نیاز است تامین می کند. متیونین در تمایز سلول های پیش ساز ایمنی به لنفوسیت ها دخیل است، همچنین گروه متیل آن در DNA-methylation موثر است و به بیان ژن کمک می کند.

 این ها تنها چند مثال از تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم متیونین بر سیستم ایمنی بود و باید در نظر داشت این آمینواسید برای سیستم ایمنی بسیار حیاتی است و کمبود آن در جیره می تواند باعث نقص سیستم ایمنی شود.

در مطالعاتی در طیورگزارش شده است که میزان نیازمندی متیونین برای داشتن سیستم ایمنی قوی و کارآمد از نیازمندی متیونین برای داشتن رشد کافی بیشتر است. از این گزارشات می توان چنین نتیجه گرفت که نگاه ما به متیونین نباید تنها برای ساخت پروتئین ها و رشد پرنده و کاهش ضریب تبدیل باشد، بلکه در جیره نویسی باید به میزان نیازمندی پرنده برای داشتن سیستم ایمنی قوی نگاه ویژه داشت.